Endüstriyel kimyasal şartlandırma, endüstriyel tesislerde kullanılan suyun veya diğer sıvıların kalitesini belirli bir amaca uygun hale getirmek için uygulanan kimyasal işlemleri kapsayan bir süreçtir. Bu süreç, suyun içerisindeki istenmeyen maddelerin (mineraller, kirleticiler, organik bileşikler, mikroorganizmalar vb.) giderilmesi, azaltılması veya kontrol altına alınması yoluyla sistemlerin verimli, güvenli ve uzun ömürlü çalışmasını sağlar.
Neden Uygulanır?
Endüstriyel tesislerde kullanılan su, doğal haliyle birçok sorun yaratabilir. Bu sorunlar şunları içerebilir:
- Kireçlenme (Tortu Oluşumu): Suda bulunan sertlik mineralleri (kalsiyum ve magnezyum gibi) yüksek sıcaklıklarda veya konsantrasyonlarda ekipman yüzeylerinde birikerek tortu oluşturabilir. Bu tortular, ısı transfer verimliliğini düşürür, enerji tüketimini artırır ve boru hatlarında tıkanmalara yol açar.
- Korozyon (Paslanma): Suyun metal yüzeylerle etkileşimi sonucunda metalin aşınması ve paslanmasıdır. Korozyon, ekipman ömrünü kısaltır, sistemlerde sızıntılara neden olabilir ve operasyonel maliyetleri artırır.
- Biyolojik Kirlenme: Su sistemlerinde bakteri, alg ve diğer mikroorganizmaların üremesi, boru hatlarında tıkanmalara, kötü koku oluşumuna ve hatta Lejyoner hastalığı gibi sağlık risklerine yol açabilir. Özellikle soğutma kuleleri gibi açık sistemlerde bu risk daha fazladır.
- pH Değişimleri: Suyun pH değeri, sistemde korozyon ve kireçlenme oluşumu üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. pH dengesinin uygun seviyede tutulması, bu sorunların önlenmesinde kritiktir.
- Köpürme: Kazan suyu gibi sistemlerde köpürme, buhar kalitesini düşürebilir ve sistemde aksaklıklara neden olabilir.
Uygulama Alanları
Endüstriyel kimyasal şartlandırma, birçok farklı sektör ve uygulamada yaygın olarak kullanılır:
- Buhar Kazanları: Kazanlarda kireç ve korozyon oluşumunu önlemek, buhar kalitesini artırmak ve enerji verimliliğini sağlamak için şartlandırma kimyasalları kullanılır.
- Soğutma Kuleleri: Su kaybı ve buharlaşma nedeniyle mineral konsantrasyonunun arttığı soğutma kulelerinde kireç, korozyon ve biyolojik kirlenmeyi kontrol altına almak için şartlandırma yapılır.
- Kapalı Devre Su Sistemleri: Isıtma ve soğutma sistemleri gibi kapalı devrelerde korozyon ve biyolojik büyümeyi önlemek için kullanılır.
- Atık Su Arıtma Tesisleri: Atık sulardaki zararlı maddelerin giderilmesi, çökelmenin hızlandırılması ve suyun deşarj standartlarına uygun hale getirilmesi için kimyasal şartlandırma uygulanır.
- Proses Suları: Üretim süreçlerinde kullanılan suyun kalitesini optimize etmek, ürün kalitesini korumak ve ekipmanları güvence altına almak için şartlandırma gereklidir.
- Gıda ve İçecek Endüstrisi: Hijyenin kritik olduğu bu sektörde, üretim süreçlerinde kullanılan suyun mikrobiyal kontrolü ve genel kalitesinin sağlanması için şartlandırma önemlidir.
Kullanılan Kimyasallar
Endüstriyel kimyasal şartlandırmada kullanılan başlıca kimyasal türleri şunlardır:
- Korozyon Önleyiciler: Metal yüzeylerde koruyucu bir film tabakası oluşturarak korozyonu engelleyen kimyasallardır.
- Kireç Önleyiciler (Dispersantlar): Suda çözünmüş minerallerin yüzeylerde birikerek tortu oluşturmasını engelleyen veya oluşan tortuların dağılmasını sağlayan kimyasallardır.
- Biyositler ve Algisitler: Bakteri, alg ve diğer mikroorganizmaların büyümesini kontrol altına alarak biyolojik kirlenmeyi önleyen kimyasallardır.
- pH Düzenleyiciler: Suyun pH değerini istenen aralıkta tutmak için kullanılan asitler veya bazlardır.
- Flokülantlar ve Koagülantlar: Sudaki askıda katı maddelerin topaklanarak daha kolay çökmesini sağlayan kimyasallardır.
- Oksijen Tutucular: Kazan sistemlerinde buhar ve yoğuşma suyu hatlarındaki oksijenin neden olduğu korozyonu engellemek için kullanılır.
Faydaları
Endüstriyel kimyasal şartlandırmanın sağladığı faydalar oldukça önemlidir:
- Ekipman Ömrünü Uzatma: Korozyon ve kireçlenme gibi sorunların önlenmesiyle ekipmanların ve boru hatlarının ömrü uzar.
- Enerji Verimliliği: Kireç birikiminin önlenmesi, ısı transferini optimize eder ve enerji tüketimini azaltır.
- Bakım Maliyetlerini Azaltma: Arızaların ve sistem tıkanıklıklarının azalmasıyla bakım ve onarım maliyetleri düşer.
- Operasyonel Güvenliği Artırma: Patlama, sızıntı gibi risklerin azalmasına yardımcı olur.
- Üretim Kalitesini İyileştirme: Proses sularının kalitesi, nihai ürünün kalitesini doğrudan etkiler. Şartlandırma ile daha tutarlı ve yüksek kaliteli üretim sağlanır.
- Çevresel Uyum: Atık suların arıtılması ve deşarj standartlarına uygun hale getirilmesi, çevresel düzenlemelere uyumu sağlar.
